Okumanın Riski Üzerine Düşünceler

Okumak yok oldu mu? Neden bitti ki kitap okumak? Kitaplar tamamen yok olur mu? Kitap kültürü artık ekran kültürüne geçerken edebiyatın kaderi nasıl olur? Bu bizi neden ilgilendirmeli ki? Olayları algılamamızın kaybına yol açacağı için ilgilendirmelidir. Daha da önemlisi, anlatım dilimize olan algımızın kaybına neden olacaktır. Bu demek oluyor ki; ne kendimizi anlatabileceğiz ne de başkalarını anlayabileceğiz. Riskin ilki, Dijital Çağ ile gelişen yapay zekâ devriminin dilin değerini düşürmesiyle gerçekleşti. Bu durum, görsel ile dilseli gölgeleyerek ilerlemektedir. Görüntü ve ekran, kitabı elden düşürüp dijital olanı sıkı sıkı kavramayla kendini göstermektedir. Okuyan beyin yerine dijital beyine geçildi. Okumanın riskine kimse girmiyor artık. Çünkü okumak, tedirgin ve huzur edici bir süreç, ya da eğlenceli değil…

Hiç düşündünüz mü, dil ne için vardır? Lacan'ın cevabına göre "Dil bilgilendirmek için değil, akla getirmek için vardır." Daha öncesinde "İnsan Nedir?" Diyebilmek için Lanier'in gözlemi değer kazanır: "Kişi olmak değişmez bir formül değildir. Bir arayış, bir gizem, inançla atılan bir adımdır." (s.15) bu adımı attıracak olan da dil yetisidir. Dil, bizi biz yapan, insan olmamızın en önemli unsurudur. Robert P. Waxler, Okumanın Riski'nin merkezinde yer verdiği varsayımların en önemlisi, dilin bizleri insan kılan niteliklerin yeniden oluşturmamıza olanak sağladığıdır. Okumaktan murad nedir peki? Bu biraz Yunusca gelse de "Kendini bilmek"tir.

Eser, insanı kendi hikâyesiyle tamamlamak için; yer verdiği dilsel bir anlatıyla Okuma'nın Riski'ne atılmanın ikna edici tarafına vurgu yaparak başlar. Bunun için Âdem ve Havva, Alice Harikalar Diyarı, Yaşlı Adam ve Deniz, Guguk Kuşu gibi hikâyelerden yola çıkarak okumanın riskine girmeyen günümüz insanıyla ilişki kurar. Bundaki amacı kendimizi hangi hikâyede bulduğumuz ve o hikâyenin bir parçası olduğumuzu göstererek kendimizi bulmamızı nasıl sağlayacağımızın farkına vardırarak yapmaktır.

Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/okumanin-riski-uzerine-dusunceler-k4875.html