• İstanbul 18 °C
  • Ankara 23 °C

Prof. Dr. İsmail Aydoğan: Vazgeçmenin maliyeti

Prof. Dr. İsmail Aydoğan: Vazgeçmenin maliyeti

Kapitalist ekonomilerde bir tercihin getirdiği maliyete vazgeçme maliyeti deniliyor. Mesela bir genç üniversite öğrenimini sürdürmeyip lise bitiminden itibaren çalışmaya başlamış olsaydı, kendisine gelir sağlayabilir, emeklilik ve terfilerine esas olma üzere derece almaya başlayabilirdi. Üniversite öğrenimini sürdürmekle bu kazançlardan vazgeçmiş oluyor. İşte kapitalist ekonomi, hem toplumun hem bireyin uğramış olduğu bu gelir kaybını vazgeçme maliyeti olarak hesaplamaktadır. Dolayısıyla bir şeyin maliyeti; kişisel harcamalar, kamu harcamaları ve vazgeçme maliyetinin toplamından oluşuyor. Dahası bunun birde sosyal maliyeti var. Aynı genç liseden sonra çalışsaydı, gelir edecekti. Bu gelirle ailesine ve topluma faydası olacaktı. Evlenecekti. Çocuğu olacaktı. Yani bu genç üniversite okumakla sadece kazançlarından değil bu tür sosyal getirilerden de vazgeçmiş oluyor.  

Hâlbuki her tercih, aynı zamanda bir vazgeçiştir. Çünkü bir tercih yapmak, diğer işlerden vazgeçmek demektir. Üniversite okumayı tercih etmek isteyen bir genç, şimdilerde olduğu gibi, herkes okuyor diye okuyorsa bu bilinçsiz bir tercihtir. Buna karşın kendisinin ve ailesinin imkânlarını dikkate alarak üniversite okumuyorsa bu bilinçli bir tercih olur. Yani vazgeçmek, eğer bir tercih sonucu ise, bilinçli bir eylem olur. Başka bir örnek vermek gerekirse; babası terzi olan bir genç, meyli ve isteği de varsa, lise ve üniversiteyi okuması için zorlamak /zorlanmak yerine terzi olmayı tercih ediyorsa bilinçli bir tercih yapmış olur. Bu genç burada bir feragatte bulunmamış, bir tercih yapmıştır. O halde vazgeçmeyi gönüllü ve zorunlu olarak ikiye ayırmak mümkündür. İnsan, bu iki vazgeçişten gönüllü olanı seçerse sorumluluk sahibi olur, zorunlu olarak vazgeçmişse, bu bir seçenek sonucu olmadığından bahis konusu bile olamaz. Pişmanlık gönüllü vazgeçişte duyulur; keşke, zorunlu vazgeçişte söylenir. Gönüllü vazgeçmek demek olan feragat, bir başka şeyi tercih ederek olabildiği gibi hiçbir şeyi tercih etmeyerek de olabilir. Yani insan kendi elindekini vererek de feragatte bulunabilir.  

Zorunlu vazgeçiş denilen, adeta hayatın var olma nedeni olan vazgeçişe insanın takılıp kalması isyanla neticelenir. Keşke demek bu nedenle iyi bir şey değildir. Keşke, nasibe kem gözle bakıştır. Hatta kıskançlık ve haset, bu vazgeçişi kabul edememekten türer. Normal bir insandan beklenen bu zorunlu vazgeçmenin olası sonuçlarını dikkate almamaktır. Çünkü bu bir doğal sonuçtur. Bu tür doğal sonuçların maliyetleri hesaplanamaz. Çünkü her doğal tercihin doğal bir vazgeçişi olacaktır. Bir üniversiteyi tercih etmek, doğal olarak diğer üniversitelerden vazgeçmek demektir. Biriyle evlenmek, doğal olarak diğer bireylerden vazgeçmek demektir. Örnekleri çoğaltmak mümkündür. Bu nedenle vazgeçme maliyeti diye bir maliyet türü olamaz.  

Devamı: https://www.maarifinsesi.com/vazgecmenin-maliyeti/

Bu haber toplam 236 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim