Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi bünyesinde 2020 yılında yayın hayatına başlayan ATEBE Dinî Araştırmalar Dergisi, 15 Haziran ve 15 Aralık tarihlerinde yılda 2 sayı olarak yayımlanıyor.
Derginin adı; Edip Ahmet Yüknekî’ye ait Atebetü’l-Hakâik adlı eserden esinlenmiş.
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Adına sahipliğini Prof. Dr. Ali Osman KURT, Sorumlu Yazı İşleri Müdürlüğünü Prof. Dr. Ali AVCU, Editörlüğünü Doç. Dr. Muhammet Fatih KILIÇ ve Editör Yardımcılığını Dr. Öğretim Üyesi Volkan NURÇİN’in üstlendiği ATEBE Dergisi adını aldığı sözcükten de anlaşılacağı üzere temel misyonu doğrultusunda bilgiyle bilim camiası ve toplum arasında bir eşik/köprü olmayı amaçlıyor.
Derginin yayımlanma süreciyle ilgili bilgiler veren yayın kurulu üyeleri:
“Akademik dergi yayıncılığının ileri boyutlar kazandığı ülkemizde ATEBE Dergisi, İlahiyat disiplininin temel İslam bilimlerinin yanı sıra genel olarak din ve dinî olgulara ilişkin araştırmalara geniş bir vizyonla yer vermeyi ve standart akademik yayıncılığa ek olarak henüz yazma hâlinde bulunan eserlerin tahkiki ve neşriyle ilgili çalışmalara zemin teşkil etmeyi hedeflemektedir. Derginin ilk sayısı Felsefe, Kelâm, İslam iktisadı ve Dinler Tarihi alanlarında kaleme alınmış beş araştırma makalesi, üç kitap değerlendirme yazısı ve bir vefeyâttan oluşmaktadır. Derginin, “Leo Strauss’un İslam Felsefesi Yaklaşımı ve Gazali Literatürü Arasındaki Benzerlikler” başlıklı ilk yazısında Abdullah Özkan, Strauss’un felsefe ve toplum arasındaki çatışmaların ortaya çıkaracağı sorunları önlemek için filozofların geliştirdiğini iddia ettiği yazım tekniğiyle ilgili bir çerçeve sunmakta ve çağdaş araştırmacıların Gazâlî okumalarında taşıdığı Straussçu izleri keşfetmeye koyulmaktadır. Derginin “Fârâbî ve İbn Rüşd’ün Siyaset Nazariyeleri” başlıklı ikinci makalesinde Mehmet Murat Karakaya, Fârâbî ve İbn Rüşd’ün siyaset kuramlarının İslam siyaset düşüncesine kavramlar üzerinden yaptığı katkıyı felsefî bir zeminde ve karşılaştırmalı olarak ele almaktadır. İnsan fiilleri bağlamında incelenen irade-i cüzʾiyye konusuna ilişkin bir risale ve haşiyesinin tahkik, tercüme ve incelemesini ele alan üçüncü makale, Osmanlı düşünce geleneğinde önemli bir yere sahip olan insan fiilleriyle ilgili temel tartışma konularını analiz etmektedir. Mustafa Borsbuğa ve Coşkun Borsbuğa’ya ait olan bu makalede Allah’ın her şeyi yaratmasıyla insan özgürlüğünün kesiştiği alanda temerküz eden sorunların her iki yazmanın temel problematiğini oluşturduğu ortaya konulmuştur. Derginin “İslam İktisadının Genel Özellikleri” başlıklı dördüncü makalesinde Tawfik Azrak, İslam iktisadı disiplininin Hicri birinci asırdan itibaren ortaya çıkış süreçlerini ve iştiraki mülkiyet, iktisadi bağımsızlık, toplumsal adalet gibi İslam iktisadının genel ilkelerini incelemekte; yanı sıra İslam iktisadını diğer iktisadi sistemlerden ayıran başlıca özelliklerini tartışmaktadır. Derginin son araştırma makalesinde Mustafa Şengil, Kıbrıs’ta azınlık olarak yaşayan Marunî topluluğunun KKTC’de yerleşimlerine izin verilen tek köy olan Koruçam köyü özelinde söz konusu dinî topluluğu ele alarak kutsal mekânları hakkında bilgi vermektedir.” ifadelerin kullandılar.
Derginin ilk sayısında akademik üretimin vazgeçilmez bir parçası olan kitap değerlendirme yazılarına da yer verdiklerini belirten yayın kurulu üyeleri şu bilgileri verdiler:
“Dergide yer alan ilk tanıtım yazısı, Hüseyin Okur’a aittir. Okur, yazısında Hint Altkıtası’nın XVII. Yüzyılda yaşamış önemli usûlcülerinden Molla Cîven’in Hanefî gelenek bağlamında kaleme aldığı et-Tefsîrâtü’l-Ahmediyye adlı Tefsir metninin tanıtımına yer vermektedir. İkinci değerlendirme yazısı, Esra Erdoğan Şamlıoğlu’nun kaleme aldığı John F. Healey’in The Nabataean Tomb Inscriptions of Mada’in Salih adlı eseriyle ilgilidir. Şamlıoğlu bu yazısında, yazarın çalışmasının Nebâtîlerin tarihi, dini ve kültürü bakımından ayrıntılı bilgiler verdiğini ve Eski Arap tarihi açısından akademiye önemli katkılar sunduğunu göstermektedir. Üçüncü değerlendirme yazısı ise Sümeyye Şehide Can’ın kaleme aldığı Adil Çiftçi’nin Bilgi Sosyolojisi ve İslam Araştırmaları: Bir Sosyal Bilimler Felsefesi Çalışması adlı eseriyle ilgilidir. Can, bu yazısında, söz konusu çalışmanın İslami ilimlerin sosyal bilimlere olan ihtiyacı ele aldığını ve bu yönüyle İslami ilimlerin sorunları göz önünde bulundurulduğunda, hem sosyal bilimler hem İslami ilimler alanıyla ilgilenen araştırmacıların istifade etmesi gereken bir eser olduğunu dile getirmektedir. Derginin bu sayısında yer alan tek vefeyât metninde yazar İsmail Akkoyunlu, 2020 yılı Eylül ayında vefat eden Prof. Dr. Hasan Onat’ın ilmî zihniyetini, akademisyenliğini aynı zamanda bir hoca ve insan olarak geride bıraktıklarını kendi gözlem, anı ve tecrübelerini de aktararak bizlere sunmaktadır.”
https://dergipark.org.tr/tr/pub/atebe
Mahmut Erdemir
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.