[HAFTANIN FİLMİ] Karanlıktan notlar

Yeraltından Notlar, sinemaya uyarlanması zor bir eser. Filmdeki en yoğun durumlardan biri Muharrem, yazar ve yazarın yalaka arkadaşlarının karşı karşıya geldiği yemek sahnesi. İnsan çekirdeğinin kadim sorunlarından biri olan ben-biz gerilimi yemek sahnesinde ise ifadelere dökülmekte. Memur Muharrem ile arkadaşları arasında yaşanan ikircikli hal, karakterin evdeki hizmetlisi Türkan ve yüzünü görmekten mahrum bırakıldığımız 'uluyan adam'la ilişkisiyle iyice pekiştirilir. Tüm bu gerilimli münasebetler ve 'ben'i ehlileştirme mücadelesi ise genel olarak bakıldığında sisteme dönük bir eleştiridir. Muharrem, içine düştüğü utançtan kurtulmaya çabalar, lâkin hayatı iyice ayağına dolanır.

VARLIĞINA MECBUR OLARAK YAŞAMAK

Muharrem'in kıvranışlarının temel kaynağı, filmin nakaratı; insanın kendi varlığına mecburiyeti, başkası olma ihtimalinin imkânsızlığı. Elinde Nietzche'nin 'Böyle Buyurdu Zerdüşt'ünü okurken üst insan fikrini hayal eden, ama değerler hakkında fikir edindikçe bataklığına saplanan bir sima. Muharrem'in üzerine yüklenen maskelerden sıyrıldığında karşımıza çıkan ise uluyan bir iki bacaklı. İnsan ile hayvan arasındaki mahiyet farkı, uluma sahnelerinde belirsizleşiyor. Muharrem'in içine düştüğü durum en çok mekânlar üzerinden tasvir edilmiş, evi yeraltını, içini imliyor; film boyunca sürekli yıkıma uğrayan benliğini.

Yeraltı, güçlü diyaloglar, senaryosu, yerinde oyuncu tercihleri ve özellikle Engin Günaydın'ın başarılı performansı ile perdeye yansıyor. Senaryoya serpiştirilen mizah kadar Günaydın'ın varlığı da bu ağır ritme dâhil olmayı kısmen de olsa kolaylaştırıyor. Yönetmen, insanlığın sözlüğü olarak tanımladığı Yeraltından Notlar'ın ruhunu, kendi yorumuyla filmine aktarabilmiş. Daha önceki filmlerinde olduğu gibi Demirkubuz'un burada da amacı kötüyü deşifre etmek. İnsan olmak 'çıkmazına' bu yoğun karanlığın içerisinden ışık tutmak. Ailece, eğlenmek için sinemaya gidilecek filmlerden değil Yeraltı, burada da sürekli kendi üzerine kapanan bir anlatım var. Kötü ve karanlık fikriyle kuşatılmış, ister istemez kendini tekrar eden bir söylem ve içinden çıkılmaz bir kısırdöngü. farkı, uluma sahnelerinde belirsizleşiyor. Muharrem'in içine düştüğü durum en çok mekânlar üzerinden tasvir edilmiş, evi yeraltını, içini imliyor; film boyunca sürekli yıkıma uğrayan benliğini.

Yeraltı YÖNETMEN Zeki Demirkubuz farkı, uluma sahnelerinde belirsizleşiyor. Muharrem'in içine düştüğü durum en çok mekânlar üzerinden tasvir edilmiş, evi yeraltını, içini imliyor; film boyunca sürekli yıkıma uğrayan benliğini.

OYUNCULAR farkı, uluma sahnelerinde belirsizleşiyor. Muharrem'in içine düştüğü durum en çok mekânlar üzerinden tasvir edilmiş, evi yeraltını, içini imliyor; film boyunca sürekli yıkıma uğrayan benliğini.

Engin Günaydın, Nergis Öztürk, Serhat Tutumluer, Nihal Yalçın

13.04.2012 Zaman