Kosova Bağımsızlığı Kutlamalarında Türkçeye ve Güçlütürk'e Ödül

Kosova Cumhuriyeti bağımsızlık kutlamaları çerçevesinde Prizren Belediyesi ile Fidan Kültür ve Sanat Derneği tarafından düzenlenen ve geleneksel hâle gelen 15. ulusal bağımsızlık edebiyat yarışmasında "Bilir misin gözlerim?" adlı eseriyle şair, yazar, Türkolog Taner Güçlütürk, yarışmada ilk üçe giren 'Türk dilinde en başarılı şiir ödülüne' layık görüldü.

Skender Zogaj, Floreta Berisha ve Sherif Gashi'den oluşan jüri dereceye giren diğer ödülleri Abaz Cengaj, Rita Osmani, Selim Tahiri ve İdriz Berisha'ya, Xhevdet Doda ödülü ise Xheladin Mjeku'ya layık gördü. Yarışmaya katılanlar arasında Taner Güçlütürk Türk dilinde, Mustafa Balje ise Boşnak dilinde en iyi şiir ödülüne layık görülenler arasındaydı.

Törenden sonra açıklamada bulunan Güçlütürk, "Türk diline adamış olduğum bu eserimle Kosova bağımsızlığı kutlamalarına ithaf edilmiş ulusal edebiyat yarışmasında en başarılı şiir ödülüne layık görülmek benim ve Balkanlar'da Türkçemiz için büyük bir onurdur. Bu ödül sadece şahsımın değil, Türkçemizin, edebiyatımızın da mutluluğu, onurudur", dedi.

Güçlütürk, "Türkçenin kadim diyarı Kosova'da şiirimize layık görülen bu takdir, dilimizde ulusal ve sanatsal düzeyde edebiyatımıza ödül kazandıracak nitelikte olduğu göz önünde bulundurulursa, İkinci Dünya savaşı sonrası 70. yıldönümünü kaydeden çağdaş Türkçe eğitimin, kültür-sanatının, basın-yayınının, kurum ve kuruluşlarının, Kosova ve Rumeli'deki Türk Toplumunun 'daha fazla destek görmesi' gerektiğinin bir daha en iyi göstergesidir" dedi.

Güçlütürk, ancak daha fazla destek sunulduğu takdirde, Osmanlı öncesi ve Osmanlı'dan sonra bu topraklarda yadigâr kalan Türk medeniyetinin, Türkçenin ve Türkçeye eğitim, kültür-sanatının, kuruluşlarımızın, Türk soylu soydaşlarımızın hak ettiği, layık gördüğü konumu alacağını, ayakta kalabileceğini, nitelikli eserler üretmeye devam edeceğini, Türkçemizin güçlü yarınlara ulaşacağını ifade etti.

120 katılımcının şiirleriyle katıldığı yarışmada Güçlütürk'ün ödüle layık görülen "Bilir misin gözlerim?" adlı şiiri "2022 Bağımsızlık Saati" adlı şiir seçkisi kitabında de yer alarak yayınlandı.

Bu yıl 14'üncü yıldönümüne ulaşan ve Türkiye'nin de ilk olarak tanıdığı Kosova'nın bağımsızlığı her yıl ülkede ulusal ve uluslararası düzeyde düzenlenen resmi ve kültürel-sanatsal etkinliklerle kutlanıyor.

Dr. Taner Güçlütürk, Prizren’de doğdu, ilk ve orta okulunu bu şehirde, lisans ve yüksek lisan tahsilini Priştine Üniversitesi’nde tamamladı. 2011 yılında “1951-2001 Yılları Arasında Kosova’da Çağdaş Türk Edebi Yaratıcılığı” konulu doktora teziyle, Üsküp “Kiril ve Metodij” Üniversitesi “Blaže Koneski” Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde doktora yaptı ve Yeni Türk Edebiyatı alanında filoloji bilimleri doktora ünvanını aldı. 2001 yılında Avusturya’nın Viyana Radyo Televizyonu tarafından düzenlenen gazetecilik okulunda gazetecilik üzerine eğitim almış, ABD Dışişleri Bakanlığı Eğitim Enstitüsü tarafından 2006 yılında Amerika’da düzenlenen gazetecilik eğitim programına katılmıştır.

1999-2009 yılları arasında yerel, ulusal ve uluslararası birçok medya kuruluşunda gazeteci, sunucu ve program yapımcısı olarak çalıştı. Finlandiya İnsan Hakları Kosova Koordinatörlüğü ve Yerel Radyolar Ağı tarafından 2005 yılında Kosova’da yılın gazetecisi ödülünü aldı. 2005-2006 yıllarında Kosova Basın Konseyi üyeliğinde bulundu. 2012-2016 yılları arasında Kosova Cumhurbaşkanlığı Topluluklar Danışma Konseyinde Kosova Türk Toplumunu temsilen görev aldı. 2008 yılında Priştine Üniversitesi Senatosu’nun kararıyla Priştine’de Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde beş yıl öğretim görevlisi olarak çalıştı. Bu bölümde Edebiyat Kuramı, İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Divan Edebiyatı, Tasavvuf Edebiyatı, Tanzimat ve Milli Edebiyat, Çağdaş Türk Edebiyatı, Balkan Edebiyatına Giriş, Balkanlarda Türk Edebiyatı, Tercüme Teori ve Uygulamaları, Edebi Tercüme ve Gazeteciliğin Esasları gibi dersleri okuttu ve ders uygulamalarını yürüttü.

2013 yılından sonra Kosova Türk Temsil Heyeti Başkanlığında ve Prizren ile Priştine Yunus Emre Enstitüleri’nde Türk dili hocası olarak görev aldı. 2014 yılından itibaren İpek Radyosu Türkçe Yayınların sorumluluğu ve yapımını üstlendi. Güçlütürk, ayrıca merkezi Prizren’de Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi (BAL-TAM) araştırma görevlisi ve Kosova Türk Yazarlar Derneği eşbaşkanıdır. Bir dönem Kosova Türk Gazeteciler Derneği ve Kosova Türk Aydınlar Ocağı yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. 2018 yılından bu yana İLESAM’ın Kosova temsilci ve üyesi, aynı zamanda Türkiye Yazarlar Birliği ve Avrasya Yazarlar Birliği üyesidir. Güçlütürk, 2019 yılında “Doğru Yol” Türk Kültür Sanat Derneği’nin Uluslararası “Süleyman Brina” Balkanlar Türk Kültürüne Hizmet Ödülü seçici kurul başkanı görevine seçildi.

Şiir, deneme, haber, yorum ve bilimsel makaleleri bugüne kadar birçok dergi ve gazetelerde yayınlandı. Dil, edebiyat, halkbilimi, tarih gibi Türkoloji ve diğer yan disiplinleri alanlarında da elliye yakın yayınlanmış başarılı bilimsel makalesi ve araştırması bulunmaktadır. Son zamanlarda yoğun olarak Çağdaş Türk Edebiyatı sahasında çalışmalarını sürdüren Güçlütürk’ün yayınlanan başlıca eserleri şunlardır: Jeton Kelmendi, “Nasıl Sevmeli”, (çeviri eser) 2011; “Dilime Yaslar Yakışmaz”, (özgün şiir kitabı), 2014; “Kosova’da Türk Edebi Yaratıcılığı (1951-2001)” (bilimsel doktora tez kitabı), 2014; “Yeni Yol Arkadaşları” 2015 (antoloji/seçki); “Kosova Çağdaş Şiir Antolojisi”, (antoloji) 2016; “Balkanlarda Dizelerin İzinde” Prizren, (almanak) 2017; Milazim Krasniqi’nin “Ali Paşa’ya Rus Ruleti”, adlı eseri ise yayınlanmaya hazır durumdadır. Güçlütürk’ün yayınlanmayı bekleyen dört yeni eseri daha bulunmaktadır.

Yayına Hazırladığı (editörlüğünü yaptığı) diğer eserleri ise: Canan Özer: 2012 yılında "Meçhul Şaire", Türkan Başa: "Yaşama Çıkıyor Bütün Sokaklar" (2017), Enver Baki: İki Yürek (2016), O Da Çocuktu (2017), Can’ın Yaşantıları (2019), Su Yusuf: Onuncu Yaş Öyküleri (2018); Şeyma Şatri: “Beni Sen İnandır” 2019; Semahat Karabeg: Bitmeyen Sevda, 2019, Esen Mumcu: Kırılan Tomurcuk (İncinmesin Kelebeğim) 2020.

Kültürel, sanatsal ve düşünsel olarak etkinlik gösteren sivil toplum kuruluşlarında etkin olarak görev alan Güçlütürk, toplumunun aktüel meseleleri üzerine faal çalışmalar yürütmüş, bura coğrafyada kültür, sanat, milli benlik ve toplumsal değerlerin korunması için aktif rol almış, bu çalışmaları nedeniyle çok sayıda ödül ve takdir kazanmıştır. 1998 yılı “Doğru Yol” TKSD’nin Atatürk konulu şiir yarışması ikincilik ödülü, 2005 yılı Finlandiya İnsan Hakları Kosova Koordinatörlüğü ve İnsan Hakları Radyoları Ağı tarafından seçildiği 2005 yılının gazetecisi ödülü, 2008 yılında Fransa’da Obernai kentinde düzenlenen uluslararası edebiyat yarışması şiir dalında ikincilik ödülü, Brüksel merkezli Uluslararası Yazarlar Derneği’nin 2018 yılı edebiyat ödülü, 2018 yılı “Doğru Yol” Türk Kültür Sanat Derneği Uluslararası “Süleyman Brina” Balkanlar Türk Kültürüne Hizmet Ödülü, IfWT-Institut für die Welt der Türken/Türklerin Dünyası Enstitüsü’nün “Türklüğe Hizmet ve Akademik Ödülü” olmak üzere Güçlütürk’ün ulusal ve uluslararası çapta toplam altı ödülü mevcuttur. Bunun dışında kültür, sanat ve toplumsal çok yönlü diğer katkı ve başarıları nedeniyle çok sayıda takdir, teşekkür, başarı, katılım belgesi, berat ve aldığı plaketleri bulunmaktadır.

Bilimsel ve edebi yaratıcı çalışmaları zengin olan Güçlütürk, bugüne kadar çok sayıda konferans vermiştir. 2006 yılında Edirne’de Balkanlardaki Türk Gazetecilerin I. Buluşmasında “İnternet Gazeteciliği ve Kosova’da Türkçe Basın Yayın Geleceği”, 2010 yılında Bursa’da BALGÖÇ tarafından düzenlenen Balkan konferansında “Balkan Türklerinin Sosyokültürel Durumları”, Prizren-Sultan Murat kışlasında bulunan Kosova Türk Temsil Heyeti Başkanlığında “Kosova Türkleri ve Sosyokültürel Durumları”, 2011 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti-Girne’de düzenlenen II. Kültür ve Sanat Haftası’nda “Balkanların Yeni Gerçeğinde Çağdaş Türk Edebiyatının Bugünkü Durumu ve Geleceği” ve 2012 yılında Makedonya’da düzenlenen 17. Uluslararası Türk Halk Kültürü Sempozyumu çerçevesinde Gostivar-ADEKSAM’da gerçekleştirilen konferansta “Kosova’da Türkçe Edebi Yayıncılık, Basın-Yayın Çalışmalarında Güncel Durum ve Bu Çerçevede Kosova-Makedonya Türkleri İlişkileri”, 2016 yılında 21 Aralık Makedonya Türkleri Eğitim Bayramında Yunus Emre Enstitüsü Üsküp Kültür Merkezi tarafından Gostivar-ADEKSAM’da “Kosova’da Türk Edebiyatı”, 2017 yılında Üsküp-Köprü Derneği’nde “15. Yıldönümünde Köprü Dergisi’nin Balkanlarda Türkçeye ve Türk Edebiyatına Katkısı”, 2017 yılında Tirana Üniversitesi Filoloji Fakültesi Slav ve Balkan Dilleri Bölümü tarafından düzenlenen “Osmanlıca Yaz Okulu”nda “Kosova’da Osmanlı Edebiyatı” ve 2017 yılında İstanbul’da Avrasya Yazarlar Birliği tarafından düzenlenen Türk Dünyası Genç Yazarlar Buluşması’nda “Şiirde Son Eğilimler” konulu konferanslar vermiştir.

“BALTAM Türklük Bilgisi” Uluslararası Hakemli Türkoloji Bilimi Dergisi Yayın Kurulu Üyesi, Makedonya’nın “HİKMET” Uluslararası Hakemli Türkoloji Bilimi Dergisi Yayın Kurulu Üyesi, Kosova’nın “TÜRKÇEM” Edebiyat Dergisi Yayın Kurulu Üyesi, Türkiye’nin “BALKAN TÜRKÜSÜ”, “Balkanlarda Türk Kültürü”, “Kardeş Kalemeler”, “Bilimsel Eksen” ve “Kültür Evreni” Uluslararası Hakemli Bilimsel, Edebi ve Kültür-Sanat Dergilerinin yayın kurulu üyeliği ve Kosova temsilciliğini yapmıştır. Öyle ki Güçlütürk’ün çalışmalarını toplumsal, kültürel/sanatsal ve bilimsel olmak üzere üç başlık altında toplamak mümkündür. Çok sayıda başarılı projede yer almış, birçok projenin yürütücülüğünü üstlenmiş, kimilerinde öncü girişimlerde bulunmuştur. Prizren Radyosunda başlatılan ilk Türkçe gece yayınlarında, ilk Türkçe bağımsız gazete yanı sıra ilk defa 24 saat Türkçe yayın yapan Yeni Dönem Radyo ve Televizyonunda görev almış, öte yandan hocalarıyla birlikte BAL-TAM’ın üçüncü, dördüncü ve beşinci Uluslararası Güneydoğu Avrupa Türkolojisi Sempozyumlarının düzenlenmesinde yer almıştır. 2013 ve 2015 yılında Hafız hocalarıyla birlikte iki Uluslararası Türkoloji Seminerini düzenledi.

Yugoslavya’nın dağılması ardından 10 yıl sonra tekrardan 2008 yılında ilk defa Kosova – Makedonya Türk şairler buluşmasını tertiplemiş, 2009 yılında “Doğru Yol” Edebiyat Kolunun 40. Kuruluş yıldönümü, 2011 yılında Türkiye Yazarlar Birliğiyle birlikte 'Türkçe'nin Uluslararası Şiir Şölenleri'nin 9'uncusunu, aynı zamanda 2014 yılında Edirne Valiliğiyle Prizren’de Üçüncü Uluslararası Balkan Türk Şairleri Buluşmasını düzenlemiştir. Edirne Valiliğiyle birlikte Balkan Türk gençlerini her yıl bir araya getiren büyük AKADEMİ RUMELİ projesinin hazırlık ve girişimlerinin Kosova koordinatörü olarak görev almıştır. Kosova Türk Temsil Heyeti Başkanlığıyla Birlikte, 60. Yıldönümü vesilesiyle “Doğru Yol” Derneği tanıtım kataloğunu hazırlamış, derneğin “Yeni Prizren Türküleri Albümü” tanıtmlarında faal olarak yer almıştır. “Doğru Yol” Derneği’nin “Aziz Buş” Tiyatro Kolu, “Nazım Hikmet” Edebiyat Kolu ve “İsa Şimşek” Örf ve Adetler Kollarının Başkanlığını yürütmüş ve bu kapsamda çok sayıda etkinlikler tertiplemiştir. 2015 yılında “Doğru Yol” TKS Derneğinin tadilat ve tefrişat projesini hazırlamış ve aynı yıl dernek TİKA tarafından tadilat-tefrişat görüp donatılmış ve dernek sağlıklı koşullarda etkinlik gösterebilecek biçimde yeni çağdaş yüzüne kavuşmuştur.

Yerel, ulusal ve uluslararası çapta düzenlenen 80’in üzerinde kongre, kurultay, sempozyum, şölen, festival, seminer, toplantı, çalıştay ve konferanslarda ülkesi ve Kosova Türk Toplumunu başarılı bir şekilde temsil etmiş, son 22 yıldır eğitim, kültürel, sanatsal, bilimsel ve toplumsal etkinliklerde aralıksız olarak yer almıştır.

Bir Türkolog olarak bura topraklarda Türkçe yazın ve sanat geleneğinin yaşatılmasında emek sunmuştur. Kosova Türk Çağdaş Edebiyatının yetişen en genç temsilcileri sayılan ve savaş sonrası eserleriyle edebiyat sahnesine çıkan dizesi çok güçlü Semahat Karabeg, Türkan Başa, Naki Mustafi, Canan Özer, Su Yusuf, Semahat Karabeg, Şeyma Şatri, Sümeray Cenolari, merhum Esen Mumcu'nun eserlerinin düzeltilmesi, yayına hazırlanması, tanıtılması, basılması yanı sıra edebi çevrelere kazandırılmasında emek sunmuş; Üstadları gibi kendisi de, kendi kuşağı ve kendisinden sonra yetişen genç edebi yetenekleri de desteklemeye devam etmiştir.

Genç kalemlerin yetişmesine yönelik somut çalışmalarından biri “Yeni Yol Arkadaşları” antolojisidir. Edebi çeviriyle de uğraşan Güçlütürk, hazırladığı antoloji ve yayınladığı çeviri eserleriyle de aynı zamanda Kosova’nın çağdaş Arnavut, Boşnak, Roman, Gora halklarının edebi yaratıcılığının Türk okuruna tanıtılmasına emek sunmuştur. Kültürel ve sanatsal çalışmaları çerçevesinde Makadonyalı genç sanatçılara da desteğini sunan Güçlütürk, rock tarzıyla harmanlayarak Rumeli Türk müziğini yaşatan ad yapmış Süleyman Sait’in Kosova’da gerçekleştirilen konserlerin düzenlenmesine ön ayak olmuş, Erman Şaban’ın 2014 yılında Kosova’da çektiği “Devr” adlı kısa filim çekimlerinde katkısını sunmuştur. Makedonya’nın genç kuşak yazarları Leyla Şerif Emin, Mehmed Arif ve Seyhan Yakup’un basımdan çıkan kitaplarının Prizren’deki tanıtımını Kosova Türk Yazarlar Derneği ve T.C. Prizren Başkonsolosluğuyla birlikte tertiplemiştir. Güçlütürk, komşu ülke Makedonya'da da genç kalemlerin eserlerinin yayınlanması ve tanıtılması dogrultusunda emek sunmuş, 2019 yılında Mümin Ali'nin "Emanet-Kelimeler Ötesi" adlı şiir kitabının düzeltisini gerçekleştirmiş, 2021 yılında Cabir Doko'nun "Gündüşleri" adlı öykü eserinin tanıtımında katkısını sunmuştur.

2013 yılında Balkanlarda Türkçe basın yayın kuruluşlarının tarihçesini ele alan TRT yapımı "Balkanlarda Kalan Sesler" adlı belgeselin uzmansal danışmanlığını yapmıştır.

2013 yılında AGİT ve Kosova Cumhurbaşkanlığı Danışma Konseyi ile birlikte Kosova çapında düzenledikleri beş bölgesel toplantıda Türkçenin yanı sıra diğer resmi dillerin yerel ve merkezi kurumlar tarafından uygulanmasına çağrıda bulunmuştur. 2015 yılında Kosova Cumhurbaşkanlığı Danışma Konseyi Resmi Diller Gurubu Başkanı olarak, Kosova Başbakanlığı Resmi Diller Komiserliği ve İçişleri Bakanlığıyla birlikte İçişleri Bakanlığının Sivil Kayıt Merkezi tarafından verilen bütün şahsi resmi evraklarda Arnavutça, Sırpça, Boşnakça ve İngilizceyle birlikte Türkçenin de resmi dil olarak kullanılmasını sağlamıştır.

2013 ve 2014 yıllarında Türk Temsil Heyeti Başkanlığı, Yunus Emre Enstitüsü ve Türk Büyükelçiliğinin destekleriyle İpek Radyosunda Türkçe yayınların yeniden başlatılmasına ve 2015 yılında Boşnakların yaşadığı Jupa yöresinde büyük ilgi gören Türkçe öğretimi projelerinin kaldığı yerden sürdürülmesi projelerine ön ayak olmuştur.

Şiir, edebi yazı, haber, yorum ve bilimsel makaleleri bugüne kadar Kuş, Tan, Sofra, Derya, Yeni Dönem, BAL-TAM Türklük Bilgisi, Çağdaş Çizgi, Türkçem, Öğrenci, İlke, Köprü, Bahar, Yeni Balkan, Prizrenliler, Balkanlarda Türk Kültürü, Rumelililerin Sesi, Ufuk, Balkanlarda Türk Kültürü, Türk Dili, Kardeş Kalemler, Türk Edebiyatı, Paradigma, Hikmet, Dede Korkut, Bilimsel Eksen, Kosovahaber, Kosovaport, Time Balkan, Yeni Balkan, Türkiye Yazarlar Birliği, Avrasya Yazarlar Birliği gibi dergi, portal ve gazetelerde yayımlanmıştır.

2014-2020 yılları arasında Yunus Emre Enstitüsü kapsamında birçok kültürel ve sanatsal projeyi başarıyla yürütmüştür. Kosova Türk Yazarlar Derneği’nin 2015-2016 yılları arasında dernek başkanlığını üstlenmiş ve hali hazırda yürüttüğü eşbaşkanlığı görevleri vesilesiyle de Kosova Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, T.C. Prizren Başkonsolosluğu, Kosova Türk Temsil Heyeti Başkanlığı, Prizren ve Kosova Yunus Emre Enstitüleri, Prizren Belediyesi Kültür Müdürlüğü, Kosova, Arnavutluk, Türkiye ve Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin çok sayıda eğitim, dernek, sivil toplum ve devlet kuruluşlarıyla ortaklaşa, bu kuruluşların desteğiyle birçok başarılı edebi, kültürel ve sanatsal etkinliğine imza atmaya sürdürmektedir.

Son zamanlarda yoğun olarak Yeni Türk Edebiyatı sahasında araştırmalarını sürdüren Güçlütürk’ün Türkoloji ve yan bilim disiplinlerinde devam eden araştırmaları bulunmakta, 50'ye yakın yayınlanmış bilimsel makalesi, diğer uğraş ve ilgi alanları da yabancılara Türkçenin öğretimi, tarih, kültüroloji, halkbilimi ve gazeteciliktir.