“Türk Kültür Tarihi Üzerine Yazılar”

KSÜ İİBF’de görev yapan Öğretim Görevlisi İsmail Göktürk’ün akademik olarak hazırladığı ve milletlerarası hakemli akademik yayın yapan İksad’ın (İktisadî Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü) yayınladığı (Iksad Publications–2022© ISBN: 978-625-6380-18-9 / Cover Design/ December/ 2022 Ankara / Türkiye)  “Türk Kültür Tarihi Üzerine Yazılar” adlı yeni bir e. kitabını okudum.

Dostlarım bilirler; fakîr, ilaç prospektüsleri gibi yabancı literatürden oluşan ve ne dediği anlaşılmayan binlerce kelime ve terimlerle dolu, sahasında yeni bir şey söylemeyen, yerli ve millî bir teklif ve fikir ortaya koymayan, birbirini tekrarı olan tezlerden hazzetmez. Haddim değildir ölçü koymak; elbette akademik sahada yüzümüzü ağartacak tezler çoktur.

Temiz Türkçesi ve üslûbuyla okunası kaliteli araştırmalara imza atan Öğretim Görevlisi İsmail Göktürk’ün İksad tarafından daha önce yayınlanan “Bürokratik Kültür ve Kişilik” adlı e. kitabı sahasında dikkat çeken bir çalışmaydı ve KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün “Kahramanmaraş Kamu ve Özel İşletme Yapılarında Bir Uygulama” tezi istikametinde hazırlanmış ve kabul görmüş bir kitaptı. Öğretim Görevlisi İsmail Göktürk’ün Dr. Öğretim Görevlisi Mehmet Yılmaz’la ortaklaşa hazırladıkları “Sosyal Problemler ve Sosyal Risk Analizi-Kahramanmaraş Kentsel Alanı Araştırması” adlı kitap çalışması da aile, yoksulluk, eğitim, istihdam, suç ve hastalık gibi sosyal yaralarımızı yerlî ve millî bir hassasiyetle, geniş bir araştırma, anket ve istatistikî bilgilere dayanarak gündeme getiren ve havaya söz söylemeyen dokunaklı bir e. kitaptı. Onun, İksad yayınları arasında e. kitap olarak çıkan ve geniş bir kaynakçaya sahip “Medeniyetin İhyası İçin İnsanın İnşası” (ISBN: 978-625-8007-26-8 / October / 2021, Ankara / Turkey) adlı çalışmasını da yâdetmek isterim. Şevkle okuduğum ve istifade ettiğim bu kitap medeniyet kimliğimiz ve meseleleri üzerine muhtevalı bir çalışmadır.

Kitabı anlatmandan önce müellifin içten yazılmış duygulu “Önsöz” ünü takdim etmek istiyorum: “Tarih içinde geniş coğrafyalarda büyük devletler kurmuş bir milletiz. Bugün gençlerimizin iki önemli eksikliğini görmek mümkündür. Bunlar ideal eksikliği ve moral eksikliğidir. Bu eksikliği gidermenin yolu, gençlerimize Türk kültür tarihini anlatabilmekten geçmektedir. Bugün Avrupa’nın ulaştığı teknolojik altyapı, Aydınlanma felsefesi, Türk-İslâm kaynaklarının tercümesiyle inşa edilmiş olup bu kaynaklara dayanmaktadır. Türk milletinin gerek inanç, gerek gönül dünyasının inşası; gerekse toplumumuzun bir atılım yapması için ihtiyaç duyulan bilgi birikiminin temelleri Türk kültür tarihinde yer almaktadır. Her zaman söylendiği gibi büyük bir servetin üzerinde oturup züğürt yaşayan insanlara benziyoruz. Bu mütevazı çalışmanın, Türk kültür tarihinin anlatılması noktasında katkı sağlayacağını umuyoruz. Çalışmada emeği olan KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi oğlum Muhammed Memduh GÖKTÜRK’e; her çalışmamda emeğini ve zamanını esirgemeyen dostum Dr. Öğretim Üyesi Mehmet YILMAZ’a; yoldaşlığını hep yanımda hissettiğim Dr. Öğretim Üyesi Mustafa GÜNALAN’a teşekkürü borç bilirim. Çalışmanın yayınlanmasını sağlayan İKSAD Yayınevi yetkililerine de ayrıca teşekkür ederim.”

Kitabın mündericatı hayli zengin. Geniş kaynaklarla beslenmiş Türk kültür tarihimize ait bilgiler okudukça içine çekiyor insanı. Mensup olduğu milletin kültür ve medeniyet tarihini okumanın ve yeni bilgilere sahip olmanın tarih hazzını yaşatıyor kitap. Kitapta destanlardan kamu hukukuna, din anlayışından devlet yapısına, törelerden âdetlere, Türklerin kanaat önderlerinden ilim adamlarına kadar birçok seçkin mevzular yer almaktadır. Bu güzel kitabı bir makâle hacmi içinde tanıtmaya bu sayfa yetmez. Türk kültür tarihine alâka duyan ve sevenler için, beş bölümden oluşan kitabın bölüm başlıkları ve her bölümün içinde yer alan konu başlıklarını sunmak istiyorum. Bir araya getirilmiş Türk kültür tarihine dair en çarpıcı konuları ve şahsiyetleri bir kitap içinde okumanın tadını erbabı bilir. Bu tadı hissettirmek için “İçindekiler” şöyledir: 

BİRİNCİ BÖLÜM ...............................................................................

OĞUZ KAĞAN DESTANI VE TÜRK DÜNYASINA ETKİLERİ

Giriş /Oğuz Kağan Destanının Türk Dünyası İçin Önemi / Oğuz Kağan Destanının Türk Dünyasına Etkileri / Sonuç

İKİNCİ BÖLÜM

ESKİ TÜRKLERDE HUKUK

Giriş / Hukuk Devletinin Gelişimi ve Eski Türkler / Kamu Hukuku Çerçevesinde Eski Türkler / Eski Türk Hukukunda Yargı (Könilik) / Özel Hukuk Çerçevesinde Eski Türkler / Sonuç

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HOCA AHMET YESEVİ HAZRETLERİ’NİN / TÜRKLERİN DİN ANLAYIŞINA ETKİLERİ

Giriş / Pîr-i Türkistan Hoca Ahmed Yesevî’nin Hayatı / Hoca Ahmed Yesevi’nin Eserleri / Hoca Ahmet Yesevi ve Türklerin Din Anlayışına Etkileri / Yesevî Yolundan Günümüze Gelen Tarikatlar / Sonuç

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ORTA ASYA’DA BİLİM MERKEZLERİ VE BİLİM ADAMLARI

Giriş / Maveraünnehir ve Horasan Coğrafyası / İslâm’ın Bilim Anlayışı / Bilimin Gelişmesi / Türk Dünyasında Bilimin Gelişmesi / Maveraünnehir ve Horasan’da İlim Merkezleri / Bilim Adamları / Cabir İbn Hayyan: Modern Kimyanın Kurucusu / el-Harezmî: Cebir İlminin Kurucusu el-Fergānî: Matematikçi ve Astronom / Ebu'l-Vefâ El-Buzcânî: Trigonometri İlminin Kurucusu / “Bilgi Ummanı” Biruni: Coğrafyacı, Astronom, Matematikçi, Fizikçi, Tıpcı, Tarihci Antropolog  / İbn-i Sînâ: Büyük Türk Filozofu, Tıp Alimi / Ömer el-Hayyâm: Alim, Şair, Filozof / Nasîruddîn-i Tûsî: Alim, Filozof / Uluğ Bey: Göklerin Alimi, Yerlerin Sultanı  / Kadızâde-î Rûmî: Matematikçi ve Astronom / Ali Kuşçu: Astronom, Matematikçi, Din Alimi / Fârâbî: Büyük Türk Bilgin ve Filozofu /  Ebû Mansûr Muhammed Mâtürîdî: Maturidiliğin Kurucusu, Müfessir, Fakih / Muhammed b. İsmâil Buhârî: Muhaddis

BEŞİNCİ BÖLÜM

İPEKYOLU VE TÜRK DÜNYASI

Giriş /  İpek Yolu Güzergâhları / İpek Yolu’nun Türkler İçin Önemi / Sonuç

Sözün özü: Türk kültür tarihini güzel bir Türkçe ve üslûpla tek bir kitap içinde okumak isteyenler “Türk Kültür Tarihinden Yazılar” adlı e. kitabın PDF’sini İksad net sitesinden okuyabilirler. (ilbeyali@hotmail.com