Buna ben de küçük bir ilavede bulunup binaların, özellikle tarihi yapıların dillerinin yanı sıra bir de kaderlerinin söz konusu olduğu, öteden beri bilinen bir gerçektir. Büyük insanlar, büyük felaketlerle karşı karşıya geldikleri gibi, tarihi eser statüsüne giren bazı binalar da zaman zaman tehlikeli dönemler geçiriyorlar.
Bir zamanlar yıkılmaktan, yok edilmekten kılpayı kurtulan İstanbul’un abide eserlerinden biri de bugünkü Millet Kütüphanesi’dir. Fatih’teki bu zarif Osmanlı eseri aslında bir hadis medresesidir. Sultan II. Mustafa’nın da hocası olan Şeyhülislam Feyzullah Efendi bu binayı “Darü’l – hadis” olarak kullandı. Erzurumlu Seyyid Feyzullah Efendi’nin çok değerli eserleri de halen bu tarihi binada yani Millet Kütüphanesi’nde muhafaza edilmektedir.
Efendim, işte bu Şeyhülislam Feyzullah Efendi medresesi bin dokuz yüzlü yılların başında yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya geldi. O zamanki İstanbul şehremini, yani belediye başkanı Operatör Cemil Topuzlu, adı geçen tarihi medreseyi ortadan kaldırıp arsasını başka bir amaçla kullanmak istiyordu. Bir rivayete göre orayı, bando müzika takımına tahsis etmeyi düşünüyordu. Gizlice teşebbüse geçildi ve binanın bir an önce yıkılmasına karar verildi.
Tam bu sırada beklenmedik bir olay oldu. Bir gün, faytonuyla, bahsini ettiğimiz tarihi medresesinin yanından geçen Madam Bombar, kazmalı kürekli bir takım heriflerin binaya girip çıktıklarını görünce işkillendi. Bu kadın, o zamanki Fransız başkonsolosunun hanımı olup aynı zamanda “İstanbul Muhipleri Cemiyeti”nin de üyesiydi. Belli ki İstanbul’un tarihine, kültürüne ilgi duyuyordu. Derhal harekete geçip durumu kocasına bildirdi. O da devrin padişahı Sultan Reşad’ın huzuruna çıkıp bu yıkıma engel olması için ricada bulundu. Kısacası padişah fermanıyla medrese yıkılmaktan son anda kurtuldu. Buna göre, Millet Kütüphanesi’ni, Fransız başkonsolosunun karısı Madam Bombar’a borçluyuz dersek, tarihi bir gerçeği dile getirmiş oluruz. Garabete bakar mısınız? Yerli belediye başkanımız böyle bir ecdat yadigarını ortadan kaldırma teşebbüsünde bulunuyor, yabancı bir kadın da engel oluyor. Cemil Topuzlu’nun böyle daha bir çok garip icraatı bulunuyor. Mesela Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasındaki tarihi hamamı yıkmayı da aklına koymuştu. Yahya Kemal “Kör Kazma” başlığı ile kaleme aldığı bir yazısında, işte bu Cemil Topuzlu’nun yıkım harekatına engel olmak istiyordu.
Kütüphaneciliğimizin medar-ı iftiharı Ali Emiri Efendi, resmi görevini bitirip o birbirinden değerli kitaplarıyla baş başa kalınca bir kütüphane kurma ve on beş bin civarındaki kitaplarını millete bağışlama kararı verdi. Bu maksatla Evkaf Nezaretine, yani Vakıflar Bakanlığına bir dilekçe yazdı. 1916 yılında kaleme alıp takdim ettiği bu dilekçesi kabul edilerek, yukarıda anlattığım tarihi medrese binası kendisine verildi. Ali Emiri Efendi, ömür boyu, bin bir zahmete katlanarak topladığı kitaplarla kütüphanesini kurdu. İlk hafız-ı kütübü, yani müdürü olarak göreve başladı. 1924 yılında vefat edene kadar aynı görevi sürdürdü. Ben bu kitapları aziz milletime bağışladım, dolayısıyla adı da “Millet Kütüphanesi” olsun dedi. İşte, İstanbul’umuzun en değerli yazma eserler kütüphanesi olan Millet Kütüphanesi’nin kısa hikayesi kısaca bundan ibaret. Bu konuda daha ayrıntılı ve daha ilgi çekici bilgi edinmek isteyen okuyucularımız, adı geçen kütüphanede uzun yıllar müdürlük yapan merhum ve mağfur Mehmet Serhan Tayşi’nin hatıralarından oluşan “Ali Emiri’nin İzinde” isimli kitabı okuyabilirler. Bu kitap hazinesi 1916 yılında kurulduğuna göre, bugün Millet Kütüphanesi yüz yaşına gelmiş bulunuyor.
Devamı için: http://www.gazetevahdet.com/millet-kutuphanesi-yuz-yasinda-5107yy.htm
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.