İsmet Berkan'dan: Einstein'ın büyük yanılgısı

Bakmazsan her yerde bakarsan bir yerde

Bohr'un modeli böyle diyordu; ortaya atıldığı günden beri herkesin kafasını karıştıran kuantum teorisine göre de, hidrojen atomundaki elektronun yörüngesini ancak tahmin edebilirdik, önceden kesinkes bilemezdik. Bilmek için bakmamız gerekirdi ve baktığımız zaman diğer bütün ihtimallerden oluşan 'kuantum durumu'nu çökertirdik.
Kuantum Teorisi'ne göre biz bakmazdan önce parçacıklar neredeyse sonsuz miktarda olasılığın hepsinde birden aynı anda var oluyorlardı ama baktığımız andan itibaren sadece baktığımız yerdeydiler. Meşhur 'Belirsizlik teorisi' bunu söylüyordu.
O yüzden Albert Einstein, 'Siz ona bakmıyorken Ay'ın orada olmadığına mı inanıyorsunuz' diye sormuş, Erwin Schrödinger meşhur kedisinin aynı anda hem ölü hem hayatta olduğu düşünce deneyini tasarlamıştı.
Kuantum Teorisi yüzünden gündeme gelen yegâne tuhaflık birden fazla gerçeklik olması ihtimali değildi; 'kuantum dolanıklığı' adı verilen bir fenomen daha vardı. 
Kardeş parçacıklar mümkün mü?
Buna göre de her parçacığın 'dolanık' olduğu bir kardeşi vardı, bunlardan birini gözleyip onun 'kuantum durumu'nu çökerttiğinizde, ne kadar uzakta olursa olsun öteki kardeşin kuantum durumu da çöküyordu. Yani birini gözlemek, diğeri evrenin öteki ucunda bile olsa onu da gözlemişsiniz gibi yapıyordu. İki parçacığın nasıl olup da birbirlerine 'haber verdikleri' bilinmiyor.

Devamı için: http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ismet-berkan_386/einstein-in-buyuk-yanilgisi_29992782