Şiirde yaş meselesiyle ilgili Hüseyin Akın’ın sorduğu soruyu yanıtlayan Özmen, kendi şiir tecrübesinden hareket ederek meselenin biyolojik yaştan ziyade insana, doğaya, yeryüzüne karşı hayret duymakla ilgili olduğuna inandığını belirtti.
Yazmanın bir varlık sebebi olduğunu, yaşadığı bütün zorluklara rağmen yazmaktan vazgeçemeyen yazarların da gösterdiği gibi varoluşsal bir niteliği bulunduğunu söyleyen Gonca Özmen yazının piyasayla, piyasanın dayattıklarıyla, kazanç sağlama güdüsüyle, satış rakamlarıyla açıklanamayacağını ancak yazan insanın düşüncelerini görünür kılma ihtiyacının ve yazdıklarını insanlara ulaştırmak istemesinin ise gayet tabii olduğunu ifade etti. Şiirin dergilerde yaşadığını, aylık 20-25 dergiyi takip ettiğini söyleyen Özmen, internetin dergiyi bitirmesi ihtimalinin kendisini ürküttüğünü söyledi. 1862 tarihli ilk edebiyat dergisi olan Mecmua-i Fünun’dan günümüze birçok edebiyat dergisi yayınlandığını, 2000’den sonra ise bu sayının çok çok arttığını belirttikten sonra Avrupa’da dergicilik anlamında böyle bir hareketliliğin söz konusu olmadığını ve şiirin tamamen performans sanatı hâlini aldığını ileri sürdü. Ancak dergi sayısının fazlalığına karşın niteliğin çok tartışmalı olduğunu söyleyen Özmen bir ihtiyacı karşılamayan, boşluğu doldurmayan birçok derginin bulunduğunu söyledi.
İnternet bir ilan imkânıdır yalnızca
Türkiye’de edebiyat dergilerinin 200 ile 500 arasında satış yaptığını söyleyen Hüseyin Akın daha evvel çıkarmış oldukları Kırklar ve şu anda çıkan İtibar dergisinin bu rakamların çok üzerinde bir düzey yakalamasını sahip oldukları “amatör ruh”a ve nitelikten taviz vermeden sahih okuyucuyu bulmalarına bağladı. Edebiyatsız edebiyat yapan dergilerin de satış yapabildiklerini ancak gerçek edebiyat okuyucusunu yakalamak için nitelikli edebiyatı ön planda tutmanın şart olduğunu vurguladı.
Edebiyat dergiciliğini bitmediğini, alan ve yön değiştirdiğini ifade etti. Matbu çıkan edebiyat dergilerinin ürünleri belli bir ortamda değerlendirmeye yaradığını söyleyen Akın, edebiyatçıların imkânlarının sınırlı olunca en güzel imkânın internette bir sitede ilan edilmesi, yayılması olduğunu ileri sürdü. İnternetin şiirlerin yayınlanacağı bir yer değil, en fazla, yayma ve ilan etme konusunda bir imkan olarak değerlendirilebileceğini söyledi.
Şifahi kültürün kaybolduğunu hatırlatan Akın, aynı zamanda çocuklarımıza sözlü bir kültürü yayamadığımızı, internetin artık yazılı kültürü de geriletmesi gibi bir riskin olup olmadığını Özmen’e sordu. Özmen, dergiye yazar ve şairlerin ‘sohbet etme yerleri’ olarak baktığını söyledi. Dergiyi hem okurla hem de kendi içlerinde sohbet etmenin bir imkânı olarak takdim etti. Bunun matbu olması gerekir mi sorusunu soran Özmen, buna illa da gerek olmadığını, internetin edebiyata katkı da sağlayabileceğini öne sürdü. Örnek olarak, internetten takip ettiği 5 yabancı derginin olduğunu söyleyen Özmen, bu dergilerin de bir editörü, bir kadrosu bulunduğunu söyledi. Dünyadaki şiirin gidişatını takip etmenin birer yoludur bu, dedi.
“Lirikryhme, binlerce çeviri şiir barındırıyor mesela, aynı zamanda şairlerin kendi seslerinden dinleme imkanı barındırıyor. Gülten Akın’ı kendi sesinden ilk kez orada karşılaştım ne yazık ki. Klasik okuryazarlık kavramı değişti sanki biraz. İçinde bulunduğumuz çağı anlayabilmek için hepimiz teknolojiyle ilişkimizin olması gerekiyor.” Ardından Cem Erciyes’in bloglarla ilgili Radikal’de yazdığı yazıya atıf yaparak dergilerin önemini yitirdiğini, medyanın, internetin, edebiyat blogları yoluyla yazarlara ve şairlere imkân sağladığını aktardı.
Hüseyin Akın, edebiyat dergiciliğinin bitip bitmediğini anlamak için kimi göstergelere bakmanın gerekli olduğunu söyledi. Dergilerin kalıcı ve uzun soluklu olamamasının sebebi olarak ilk sayılardaki heyecanın sönmesi ve ‘çıkmak için çıkan’ dergiler haline gelmelerini gösterdi. Bu dergilerin de okuyucu için ümitsiz bir takipten başkası olmadığını savundu. Hüseyin Akın, dergiciliğin usta çırak ilişkisini barındırdığına da vurgu yaparak, editöre kendi ürününü beğendirmenin, edebi terbiyeden geçmenin zaruriyetinden bahsetti.
Dağıtımcıların dergi duygusallığı
Fakat matbu dergiciliğin sıkıntılarının da fazla olduğunu hatırlatan şair, “En fazla 1000 basan dergiler, dağıtım şirketlerinin en az 3000 baskı istediği bir ortamda kendilerini nasıl sürdürecek ve yayacaktır? Bundan dolayı dergicilik daha az maliyetli bir alan olan internete kaymaya başlamıştır” diye sözlerini sürdürdü.
İnternete yazılan yazının kuma yazılan yazı gibi olduğunu ileri süren Akın, orada bir kalıcılığın olmasının mümkün olmayacağını belirtti. Belki sadece yayım ve tanıtım imkanı yerine getirebilecek bir imkanı barındırabileceğini söyledi.
Hüseyin Akın, sözlerini yine de ümitvar bir şekilde bitirmenin gerekliliğini ifade ederek Yahya Kemal’e atıf yaptı ve “Şiir asla çürümez” dedi.
3. İstanbul Edebiyat Festivali, 8 Aralık Perşembe günü, saat 13.30’da Melike Günyüz, Bestami Yazgan ve Nevzat Yüksel’in katılımıyla “Çocuk Edebiyatı Atölyesi”; saat 16.00’da Ayşe Ece, Cemal Aydın ve Tozan Alkan’ın katılımıyla “Edebiyatımızda Çeviri Atölyesi”; saat 18.00’de ise Abdurrahman Şen, Faysal Sosysal ve Metin Öztürk’ün katılımıyla “Sinema ve Edebiyat Uyarlamaları Paneli” ile devam edecek.
Program Akışı
8 Aralık 2011 Perşembe
• Saat 13.30-15.30
ÇOCUK EDEBİYATI ATÖLYESİ
“ÇOCUK EDEBİYATINDA DİL MESELELERİ”
- Oturum Yön.: Melike Günyüz
“Çocuklarda Anadil Gelişimi Bakımından Edebiyat Metinlerinin Önemi”
- Bestami Yazgan
“Çocuk Dilinin Gelişiminde Şiir”
- Nevzat Yüksel
“Günümüz Çocuk Öykülerine Dil ve Anlatım Çerçevesinden Yaklaşımlar”
• Saat 16.00-17.30
EDEBİYATIMIZDA ÇEVİRİ PANELİ
“MEDENİYETLERİN DEĞİŞİMİ BAĞLAMINDA EDEBİYAT ÇEVİRİSİ”
- Oturum Yön.: Ayşe Ece
“Edebiyat Çevirmeninin Okur, Çevirmen ve Eleştirmen Kimlikleri”
- Cemal Aydın
“İyi ki Mütercimler Var”
- Tozan Alkan
“Çeviri Edebiyatın Ülke Edebiyatına Katkıları”
• Saat 18.00-20.00
SİNEMA ve EDEBİYAT UYARLAMALARI PANELİ
“EDEBİYATIN BEYAZPERDEDEKİ SEYRİ”
- Oturum Yön.: Abdurrahman Şen
“Sinemamızın Okuma Dili”
- Faysal Soysal
“Sanat Eserinin Tercüme Edilemezliği İddiası Doğrultusunda: Fransız Yeni Roman Akımı, İran Yalın Anlatımı”
- Metin Öztürk
“Sinemamızda Edebiyat Uyarlamaları”
9 Aralık 2011 Cuma
• Saat 13.30-15.30
DENEME ATÖLYESİ
“EDEBİYATIN YETİM ÇOCUĞU: DENEME”
- Oturum Yön.: Belkıs İbrahimhakkıoğlu
“Kendini Anlatma Alanı Olarak Deneme”
- Berat Demirci
“Benim Gözümde Deneme”
- Nuri Sağlam
“Bir Edebî Tür Olarak Deneme”
• Saat 16.00-17.30
ŞEHİR YAZARLARI PANELİ
“ŞEHİR VE ESTETİK”
- Oturum Yön.: Aynur Can
“Estetiği Ararken Durup İstanbul’dan Bakmak”
- Avni Çebi
“Şehirlerin Değişen Yüzü ve Hafızamız”
- Korhan Gümüş
“Şehir Temsilleri ve Mimarlık”
10 Aralık 2011 Cumartesi
• Saat 12.30-14.30
EDEBİYATIMIZDA HATIRAT PANELİ
“EDEBİYATIMIZDA HATIRAT”
- Oturum Yön.: Kamil Büyüker
“Meçhul’den Malum’a: Hatıratlar Bize Ne Söyler?”
- Emine Çaykara
“Hatıratlara Ne Kadar Güvenilir?”
- Haluk Oral
“Edebiyat Tarihi Yönünden Hatıra ve Hatırat”
• Saat 15.00-17.30
AÇIKOTURUM: “2011 YILINDA TÜRK EDEBİYATI”
- Oturum Yön.: A. Ali Ural
“2011’de Türk Edebiyatında Şiir”
- Ali Galip Yener
“2011’de Türk Edebiyatında Deneme ve Eleştiri”
- Hüseyin Su
“2011’de Türk Edebiyatında Hikâye”
- Metin Celal
“2011’de Türk Edebiyatında Roman”
• Saat 17.30-18.30
- ÖDÜL TÖRENİ
“Edebiyat Mevsimi Büyük Ödülleri 2011”
- A. Ali Ural
* Deneme Büyük Ödülü ve Değerlendirme
* Hikâye Büyük Ödülü ve Değerlendirme
* Roman Büyük Ödülü ve Değerlendirme
* Şiir Büyük Ödülü ve Değerlendirme
- 3. İSTANBUL EDEBİYAT FESTİVALİ KAPANIŞ ve DEĞERLENDİRME
- İrfan Çalışan
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.