• İstanbul 15 °C
  • Ankara 17 °C

İsmail Güleç: Edeb’in elif’i, dal’ı be’si

İsmail Güleç: Edeb’in elif’i, dal’ı be’si
Edep, kilit kavramlarımızdan. Esas, kural, âyin, hüküm, şart, ahlâk, saygı, terbiye ve nezaket anlamlarına gelen kelime, kültürümüzün üzerine inşa edildiği temellerden biri.

 Dolayısıyla bizim için çok kıymetli. Bundan dolayı da edep üzerine müstakil kitaplar yazıldığı gibi ahlak, tasavvuf ve ilmihal kitaplarında da üzerinde durulmuş. 

Edep, "bir toplumda örf, âdet ve kural halini almış iyi tutum ve davranışlar veya bunları kazandıran bilgi anlamında kullanılan terim" olarak tanımlanıyor. Ancak kelime düşünürlerimiz ve mutasavvıflar elinde çok farklı anlamlar kazanmış, farklı açılardan yorumlanmış. 

Tasavvufun tanımlarından biri de onun edep olduğudur ve edepten ibarettir. Kişinin kendine, yaratıcısına, topluma ve doğaya karşı edepli olmasıdır. Kulluk, edep içinde Allah'a hizmet etmek demektir. Allah görünmediğine göre yapılacak hizmet kesret âlemine, yani insanlara, insanlığa, doğaya ve çevreye olacaktır. Edep dervişin yapıp ettiklerinin tarzıdır, üslubudur. Biz dervişleri bu üsluplarından tanır, biliriz.

Erken dönem sufi müelliflerinden Serrâc, 'el-Luma' isimli eserinde üç türlü edepten bahseder. Dünya ehlinin edebi, dindarların edebi ve âriflerin edebi. Dünya ehlinin edebi mekteple ve eğitimle olur. Güzel konuşma, şiir ezberleme, malumat, siyaset kültürü dünya ehlinin edebidir. Dindarların edebi nefis terbiyesi, ruhun bedene hâkim olması, haddini bilme ve süfli arzulardan kurtulmak, kısaca nefsini Müslüman etmektir. Dervişlerin edebi ise gönül temizliği, ruhu koruma, ahde vefa, mânevî hallere dikkattir.

Devamı: https://www.fikriyat.com/yazarlar/ismail-gulec/2024/02/24/edebin-elifi-dali-besi

Bu haber toplam 217 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim