Ermiş El Mustafa, diyarını terk edeceği esnada El Mitra adlı kadın söz alır ve El Mustafa’nın o zamana kadar elde ettiği bilgi ve hikmeti kendilerine aktarmasını ister.
“Sevgi'den söz et bizlere” diyerek başlar söze. El Mustafa da sevginin görünür tezahürlerinden görünmeyen mistik boyutlarına kadar hakkında izahlarda bulunur, soru soruyu açar. El Mitra, El Mustafa’ya “sevgi, evlilik, çalışmak, suç ve ceza, kanunlar, özgürlük, düşünce ve hırs, acı, kendini bilmek, dostluk, zaman, iyi ve kötü, tapınmak, zevk, güzel” gibi kavramlar hakkında bildiklerini sorar, cevaplarını alır. Yaşlı kadın sonra “bize ‘din’den de söz et, deyince El Mustafa: “Ben bu zamana kadar dinden başka bir şeyden mi söz ettim ki?” der. “Söylediklerimin hepsi dinden bağımsız, dinin dışında şeyler değil.”
İstiklâl Marşı’ndaki kavramların, kelime örgüsünün de böyle içiçeliği söz konusudur. Denilebilir ki İstiklâl Marşı’ndaki kelime ve kavramları dinî kavramlar, din dışı kavramlar olarak tasnif etmek mümkün değildir; metne böyle yaklaşmak Marş’ı anlamamak, saptırmak ve zoraki laiklik/sekülerlik yapmak olur ki laik zihniyet bile bu metni parça parça ele almamış, alamamıştır. Değiştirmeye güç yetiremedikleri için İstiklâl Marşı’na bütün olarak bakmaya yanaşmamışlar ve ilk iki kıt’ası ile diğerlerini unutturmaya, örtmeye çalışmışlardır.
İstiklâl Marşı’na böyle yaklaşmak ondan “iki bakışık parça çıkarmaya uğraşmak”tır.
Bilindiği gibi bilimsel makalelerde anahtar kavramlar (keyword) bölümü vardır. Makalenin özet bölümünün altındaki dizili “keyword”u okuyanlar; o makalenin hangi kavramlar üzerine inşa edildiğini, metnin anlam haritasını, konunun ana çerçevesini, hangi ilim dalı ile ilgili olduğunu, sınırlarını vs. öğrenir.
İstiklâl Marşı’na baktığımızda da bu tür kavramlar görürüz. Bu kavramlar İstiklâl Marşı’nın oturduğu temel zemini, şairin zihniyetini, metnin manevi boyutunu, çerçevesini ve geleceğimizin neye bağlı olduğunu öğretir bize. Her dikkatli bakış, İstiklâl Marşı’ndaki anahtar kavramların (keyword) şunlar olduğunu kolaylıkla bulur, bulabilir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.