Mustafa Hatipler: Rumeli bir medeniyeti ifade eder

Konya, Malazgirt, Edirne, Bursa, İstanbul, Ankara, Erzurum, Kayseri, Şanlıurfa, Tokat, Van, Malatya, Kıbrıs, Yozgat, Muğla, Adapazarı, Üsküp, Mardin, Diyarbakır, Şırnak, Erzincan, Giresun, Safranbolu, Iğdır, Rize ve Kastamonu’nun ardından yirmi sekizincisi düzenlenen şehir okumalarının konuğu olan Hatipler, Saraybosna’nın tarihi, coğrafyası, kültürü, kimliği gibi hakkında bilgiler verdi.

11.01.2020 tarihinde Türkiye Yazarlar Birliği'nin instagram hesabından canlı olarak yayınlanan söyleşiye katılan Hatipler, Saraybosna’nın “Osmanlı’nın Balkanlardaki Şam’ı yahut 2. Şam” olarak bilindiğini ifade etti.

Şehir okumasına Balkanlar hakkında bilgiler vererek başlayan Hatipler, “Balkan” kelimesinin “sarp kayalık, dağlık” anlamlarına geldiğini belirtti. “Biz Rumeli adını vermişiz ve Şahane-i Rumeli olarak tarif etmişiz” diyen Hatipler, Osmanlı Devlet protokolünde de Rumeli’nin Anadolu’dan bir adım önde karşılandığını ifade etti. Rumeli’nin topraktan ziyade bir medeniyeti ifade ettiğini söyleyen Hatipler, kelimelerin düşünce haritalarımıza şekil verdiğini, kendisinin Balkanlardan ziyade Rumeli kavramını kullanmayı tercih ettiğini söylerine ekledi.

Bölgedeki ilk Türklerin Kıpçak Türleri olduğunu ifade eden Hatipler, rivayete göre Hoca Ahmet Yesevi’nin Sarı Saltuk’u Rumeli’ye gönderdiğini ve Rumeli’nin kimlik inşasında Sarı Saltuk’un öneminin büyük olduğunu ifade etti.

“Bizim için Rumeli, Sarı Saltuk, Lala Şahin, Hacı İlbey, Seyyid Ali Sultan, Kamil Baba, Sultan Murat’tır. Bizim için Rumeli Tuna’dır, Larissa’dır, Kavala’dır, Bizim için Rumeli Vardar’dır, Selanik’tir. 1566 yılında yaptığımız Mostar’dır” cümleleriyle “Rumeli bizim neyimiz olur” sorusunu yanıtlayan Hatipler, Bosna kelimesinin “yalınayak” manasına geldiği rivayeti dinleyicilerle paylaştı.

Saraybosna’nın Boşnak, Sırp ve Hırvat ağırlıklı on kantondan ve Bosna ve Hersek olarak iki bölgeden oluştuğunu belirten Hatipler, şehrin 1463 yılında Fatih Sultan Mehmed tarafından fethedildiğini sözlerine ekledi.

Saraybosna’nın somut ve soyut kültürel miraslarından bahseden Hatipler, Srebrenitsa’da tüm dünyanın gözleri önünde yapılan soykırıma ve bilge Aliya İzzetbegovic’e ayrıca değindi.