Tâhir'ül Mevlevî'yi okuyamamıştım acı ile!

Kapakta idam fotoğrafı var!

Kitap yedi aydır kütüphanemde ve her niyet ettiğimde kitabı elime aldım ve arka sayfalara eklenmiş idam fotoğraflarına göz gezdirmekten, son olarak da kapaktaki fotoğrafa bakıp kitabı geri aldığım kitap keşmekeşinin içine koymaktan öte bir şey yapamadım. Lazistan Mebusu Ziya Hurşit, Eskişehir mebusu Arif Bey, Batumlu Gürcü Yusuf, Sivas Mebusu Halis Turgut, Trabzon Mebusu Hafız Mehmet ve bir de "ismi okunamadı" kayıtlı bir fotoğraf daha...

Hepsi her aklıma geldiğinde idam hâlleriyle gözümün önünde; en çok kapaktaki İsmail Canbulat ama. Şeyh Said'in yasını tutma ferasetini gösterememiş bir halkın içinde, Nehir Yayınları'na bu fotoğrafı kapakta kullandığı için söylenmeye niyetim de yok, hakkım da yok; bu kapaktan ürperdiği için kitaba yaklaşamayan başkaları da var mı, bu konuda bilgim de yok.

Haydarpaşa'dan Ankara'ya sevk edilirken âlimler

Neyse Ali Birinci'nin Tarihin Hududunda (Dergâh Y., 302 s., Eylül 2012) kitabı sayesinde tarih okumalarına geri dönüş yapmışken, kitabın Büyüyenay Yayınları'ndan çıkan yeni edisyonunu da çıkardım raflardan: Matbuat Âlemindeki Hayatım ve İstiklâl Mahkemesi Hatıraları (haz. Nurcan Boşdurmaz, Büyüyenay Y., 433 s., Temmuz 2012). Kitabın ek bölümünde idam fotoğrafları yok bu defa; fotoğraf ve belgeler, hâtıratın el yazma nüshasından örnekler, yargılamalara dair o döneme ait bazı gazete küpürleri.

Bu defa kapakta idam fotoğrafı yok, bu defa okuyabiliyorum. Kapakta, bir idam fotoğrafı kadar çarpıcı olmasa da, 6 Kanunıevvel 1925 tarihli Vatan gazetesinden alınan, "sarıklı hocaların Haydarpaşa Garı'ndan Ankara'ya sevki sırasında tren penceresinden çekilmiş bir fotoğraf" var. Dört âlim tren penceresinde, hiçbiri fotoğrafa doğru bakmıyor. Bu kapağa da uzun uzun bakıyorum, iç çekiyorum. Gerçekten iç çekiyorum. Hamamönü'ne doğru giderken sola doğru bir sokak sapıyor, Ulucanlar'a gidiyor o sokak, iç çekiyorum. Acı içime ağıyor, bu defa kitabı okuyorum.

Tahir-ül Mevlevî Kimdir?

Cumhuriyet devrinin şair, yazar ve mutasavvıflarından olan Tahir'ül Mevlevî, 1877 yılında doğdu, 21 Haziran 1951'de İstanbul'da vefat etti. Gülhane Askerî Rüştiyesi'ni, Menşe-i Küttâb-ı Askeriye Mektebi'ni bitirdi. Uzun süre Darüşşafaka ve Kuleli Askerî liselerinde Arapça, Farsça, Türk edebiyatı ve tarih dersleri verdi. Son yıllarında İstanbul Kütüphaneleri Tasnif Komisyonu'nda görev alarak Türkçe yazma divanların kataloglarının hazırlanmasına emek harcadı.

Mevlevî tarikatına bağlı olan Tahir Olgun, daha çok "Tahirü'l-Mevlevî" imzasını kullandı. Divan şiiri tarzında eserler verdi, edebiyat tarihi araştırmaları yaptı. Biyografiler yazdı. Mahfil adıyla dergi çıkardı (68 sayı, 1920-1926). Tahirü'l Mevlevî'nin neşredilmemiş birçok kitabı bulunuyor.

Haber: M. Fatih Kutan, Milli Gazete, 30.11.2012