Zeytindağı’ndan İttihatçılar'a bakmak

Birinci Dünya Savaşı’nda 4. ordu komutanı Cemal Paşa’nın emir subayı olan Falih Rıfkı Atay, Kudüs’te, Suriye’de ve beraber çıktıkları Avrupa seyahatlerindeki Cemal Paşa’ya dair anılarını ve panoromik bir bakış açısıyla İttihat ve Terakki’ye dair gözlem ve değerlendirmelerini 1932 yılında yazdığı Zeytindağı adlı kitapta toplamıştır. Hiç şüphesiz yakın tarihe dair birçok ipuçları içeren bu kitap, Falih Rıfkı’nın da aralarında bulunduğu kadronun İttihatçıların ‘’b takımı’’ndan olduğunu bilerek eleştirel bir gözle okunmalıdır.

İttihatçılar, Enver, Talat

İttihat ve Terakki’nin doğuş ve çöküşüne şahit olan Falih Rıfkı, “bütün bir devlet iktidarını teslim alıp da hükümeti eski devir adamlarına bırakan başka bir parti var mıdır?’’ diye kendi kendine sorarak başlıyor kitabına. İttihatçıların iktidarında fikir ve düzen sisteminin hüküm ve nüfuzu görülmemiş bilakis anarşi ve şahsi istibdadın çilesi çekilmiştir. Ferdiyetçilik, bölünmüşlük ve hizipçilik o kadar ileri gitmiştir ki herkes birinin adamı olarak anılmaktadır. Tepedeki üç isim bile birbirleriyle sürtüşmektedir. Bir bakarsınız Enver Paşa ile Cemal Paşa, Cemal Paşa’ya takılan bir nişan münasebetiyle barışmıştır; bir de bakarsınız Cemal Paşa, kendisi hakkında ipek ticareti yaptığı yolunda dedikodu çıkaran Talat Paşa’yı ‘’sille-i tedip’’le tehdit etmektedir.

Devamı: https://www.dunyabizim.com/kitap/zeytindagindan-ittihatcilar-a-bakmak-h43319.html