İdrak’in inşası mı? İnşanın idraki mi?

‘Değme etrak’ ne bilsün gam-ı aşkı adli

Sırr-ı aşkı anlamağa haylice idrak gerek. (II. Bayezıd - Adlî)

Mimarlığa ait farklı düzlemlerden bakmak ve bu düzlemlerin kendi içerisindeki veçhelerine temas etmek zor bir durum olsa gerek. Aslına bakılırsa böyle bir “teması” temaşa etmeye çalışıp tefekkür etmek ve ardından yazarın tefekkür dünyasını anlatmak, yazmak daha da zor. Bunu en bariz bir şekilde Halil İbrahim Düzenli’nin İdrak ve İnşa adlı kitabında görmek pekâlâ mümkün. Kitabın isminden de anlaşılacağı gibi Halil İbrahim Düzenli, mimarlığın iki düzleminin “idrak" ve "inşa” olduğunu ifade edip Turgut Cansever’in mimarlığını bu düzlemler üzerine kendisi tekrardan inşa etmek istemektedir. Ve tıpkı Düzenli’nin dediği gibiherkes kendi idraki nispetince inşa eder. Mimarlık alanında kurulan bu düzlemlerin ilişkiselliğini çok iyi kurguladığı kitabı mimarlığın zihin dünyasına yeni kapılar açmaktan da geri durmaz/duramaz.

Düzenli'nin kitabını bazı kavramlar üzerine inşa ettiği aşikârdır. Bu kavramları, bahsedeğer iki farklı düzlemi iki faklı kişi ile, daha doğrusu Turgut Cansever’i anlamada yardımcı olması babında bir kişiye müşahhas kılar. Cansever’in kullandığı “aidiyet” ve “medeniyet”kavramlarını Ahmet Davutoğlu’nun “medeniyetlerin ben idraki” makalesiyle anlama çabası sarf etmiş ve ortaya engin bir anlam dünyası bırakmıştır. Turgut Cansever’in vefatından sonra bu kadar rağbet gördüğü günleri izlerken medeniyet bağlamında kuru bir düzlem inşaetmeyen Düzenli, bu bakımdan yeni bir soluklanma –dinlenip tekrar toparlama- alanı olarak kitabı bizlere hediye ediyor.

Yazının devamı için: http://www.dunyabizim.com/Manset/17600/idrakin-insasi-mi-insanin-idraki-mi.html