Mustafa Özcan'dan: Ateşten 51 gün

Ortada bir ateşkes, iki zafer var. Nihayet, 51 gün sonra Gazze’de ateşkese ulaşıldı. Son 10 yıl içinde ve belki de daha fazla sürede İsrail’in girdiği en uzun ve çetin çatışma ortamı, Temmuz 2004 Gazze savaşıydı. İsrail bu savaşta sürekli olarak kutsallara saldırdı. Muhammed Celal Keşk’in `Atlar Ezher’e Girdi’ diye bir kitabı var. Fransız işgalcilerin Mısır hamlesini kaleme alır ve buradaki en çarpıcı ifade işgalcilerin atlarının Ezher’e bağlanmasıdır. Napolyon’un izinden giden George Walker Bush Irak’a girdiğinde Moğol çerisi gibi sağı solu yıkıp yakmıştır. Bunlardan birisi en eski İslam üniversitelerinden birisi olan Mustansiriyye’nin yakılmasıdır. Sırplar ve benzerleri de daima Müslümanların mukaddesatına saldırmıştır. Netanyahu da son saldırılarında öyle yapmıştır. Dünya başını kaldırıp da IŞİD’in kabir veya mezar yıkmasından Netanyahu’nun cami yıkmasına fırsat bulamamıştır. Netahyahu’nun hava güçleri ve füzeleri sürekli olarak camileri hedef almıştır. Bunlardan birisi İmam Şafii Camii diğeri Hasan el Benna Camii’dir. Yine Mustansiriyye ve Camiü’l Ezher gibi Gazze İslam Üniversitesi de hedef alınan akademik kurumlardandır. Sırplar gibi Yahudiler de kitap ve kütüphane yıkmaya meraklıdır. Sırplar Bosna’ya tarumar ederken ve yıkıp yakarken Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesini de kundaklamışlardır. Kütüphanede çok sayıda mahtut ve yazma eser de bulunmaktadır.

*

Öfkesini alamayan Netanyahu ve haydut ortakları 51 gün boyunca Gazze’ye ateş kusmuşlar ve yakıp yıkmaya devam etmişlerdir. Mehmet Ali Birand’ın 30 Sıcak Gün diye Kıbrıs çıkartmasını anlatan bir kitabı vardır. Sonuç itibarıyla Kahraman Mehmetçik Adaya çıkartma yapmış ve oradaki Türkleri özgürlüğe kavuşturmuş ve zulme son vermiştir. Gazze’de ise Netanyahu özgürlüğü değil ablukayı pekiştirmek ve esaret duvarlarını kalınlaştırmak için saldırganlıkta bulunmuştur. Sonuç itibarıyla, hedeflerinden hiçbirisine ulaşamamıştır.

Önce Gazze’de ateşkes kimin zaferi ona bir bakalım. İsrail’in basın üzerinden ilan edilmiş bazı hedefleri vardı. İsrail bunlardan hiçbirine ulaşamamıştır. Bunlardan ilki, Gazze’de Hamas’ın varlığına son vermekti. Netanyahu bunun için daha önce yemin etmiştir. Bunu ancak kendisinin yapabileceğini ve Yahudilere güvenlik hissini tam tattıracağını vaat etmiştir. Ama sonuç itibarıyla çuvallamıştır. İsrail’in kuruluşunun arkasında güvenlik kaygısı vardır. Güvenli bir mekân ihtiyacı milli devlet arayışına itmiştir. Lakin bu da çare olmamış. İşleri daha da karıştırmıştır. İsrail burada da güven duygusunu tadamamıştır. Çatışmalar sırasında Gazze çevresindeki yerleşimciler korkudan yerleşim yerlerini terk etmişlerdir. Çatışmaların uzaması halinde İsrail’den ters göç hızlanabilirdi. Bu riskten dolayı İsrail elini çabuk tutmak zorunda kalmıştır. İsrail’in güvenlik, caydırıcılık ve yenilmezlik efsaneleri tarihe karışmıştır. İsrail’in ikinci amacı direnişin silahını sökmekti. Bu hedefini de tutturamamıştır. Üçüncü hedef ise tünellerin imhasıdır. Tünellerin imhası ise kısmen gerçekleşse de tam tatmin edici bir düzeye ulaşamamıştır. Bir başka hedefleri ise füze atılmasını engellemekti. Ateşkesten dakikalar öncesinde hem İzzettin Kassam hem de Kudüs Tugayları İsrail’e son füzelerini fırlatmışlardır. İsrail bununla damgalı eşek durumuna düşmüştür.

*

Bununla birlikte, Netanyahu Hamas’ın hezimete uğradığını ve gücünden çok şey kaybettiğini ve geriye gittiğini söylemiştir. Savaşı bitirmede etkili olan faktörlerden birisi İsrail’in ateşkes dönemini değerlendirerek Kassam komutanlarının izine ulaşmış olmasıdır. En son mali sorumlu Muhammed Gul ile birlikte dört ileri gelen Kassam komutanını şehit etmiştir. Bu da zafer iddialarına dayanak olmuştur. Sıfır sonuç yerine suikastlar zinciri üzerinden birkaç Hamas ileri gelenini ortadan kaldırmışlardır. Bu da Netanyahu’nun halkına karşı `zafer kazandık’ iddiasına imkân vermiştir. Netanyahu gibi Hamas da zafer kazandıklarını savunmuştur. Taarruzi anlamında İsrail zafer kazanamamıştır. Lakin savunma pozisyonunda Hamas zafer kazanmıştır. Bununla birlikte, ateşkes maddelerinde Filistin tarafı Oslo’ya ve İsrail’e atıfta bulunmuştur. Bu de facto İsrail’i tanımaktır. Esasında İsrail’in rafa kaldırdığı Oslo’ya atıf, tek yanlı olarak İsrail’i tanımaktan başka bir şey değildir. Bundan dolayı siyaset bilimci Abdussettar Kasım sahada kazanılanların masada sürdürülemediğini ifade etmiştir. Kahire’deki görüşme heyetinde dağılım, uzmanlığa göre değil örgütlere göre yapılmıştır. Bu da ateşkes anlaşmasında bazı istikamet sapmalarına neden olmuştur. Bir de havaalanı ve liman inşası sürüncemede kalmıştır. İsrail bunu talik etmiştir. Meselenin talik edilmesi zamanda gündemden düşmesine müncer olacaktır. Bununla birlikte, Filistinlilerin temel kaygısı daha fazla Filistinli kaybı olmamasıdır. `Eşeğini dövemeyen semerini döver’ hesabı İsrail, Hamas’a diş geçiremeyince sivilleri hedef almıştır. Bu nedenle de sivil kayıplarına son verebilmek için Gazze tarafı ateşkesi yeğlemiştir. BBC’nin BM’ye dayandırdığı tahmini verilere göre, 71 İsrailli öldürülmüştür. Bunlardan sadece 7’si sivildir. Buna mukabil 2,101 Filistinli ölmüş ve şehit edilmiştir. Bunların en az yüzde 70’i sivildir. Sivil kayıpların artışı Hamas’ın elini kolunu bağlamış ve yine ilk kareye yani 2012 anlaşmasına dönülmesini sağlamıştır. Ahlaki olarak da Hamas zafer kazanmış, sivil katili İsrail ise kaybetmiştir.

29.08.2014 Milli Gazete