Rusya Müslümanlarının tanınmış simalarından Musa Carullah (1875-1949); iyi bir okur, 120 kadar eseri olan velud bir yazar, gazeteci, büyük bir âlim ve mütefekkir idi. 1938 yılında Tokyo’da dünyaca ünlü Japon ilim adamı Toshihiko İzutsu ve kadı Abdurreşid İbrahim’le bir araya gelen Musa Carullah’ın Japonya seyahatinden ilginç anekdotları Yaşar Yeşil yazdı.
Rusya Müslümanlarının tanınmış simalarından Musa Carullah (1875-1949); iyi bir okur, onlarca eseri olan velud bir yazar, gazeteci, büyük bir âlim ve mütefekkirdir. Tatar Türklerinden Kazanlı Musa Carullah’ın hayattaki en büyük sermayesi kitaplarıydı. O, bütün hayatını kitaplarına, yazmaya ve düşünmeye adamıştı. Gezip gördüğü yerlerdeki kütüphanelerden maksimum derecede faydalanmasını bilmiştir. Carullah, eline geçen hemen hemen hiçbir eseri okumadan, ondan faydalanmadan bırakmamıştır. Hayatının nereden baksan altmış beş yılını okumakla ve öğrenmekle geçirmiştir.
Carullah, kılığı-kıyafeti, fikirleri ve eylemleriyle her halükârda sıra dışı bir adamdı. Yusuf Uralgiray’ın ifadesiyle o, “İçinde yaşadığı geniş çevreyi bir inceleyici ve araştırmacı gözüyle görmüş, her zaman takımla gezmiş, Rusya’da şapka ile dolaşmış, hatta öğrenci iken Petrograd Camii’nde mukabeleyi de başında şapka olduğu hâlde okumuş, mülteci hayatında ise kurşuni astragan Tatar börkünü, kalpağını nadiren başından çıkarmıştır. Çünkü o, Müslüman olmak için kıyafete gerek olmadığına içten inanan asil bir Türk, imanı sağlam, ameli hakiki, iyi bir Müslümandı.”
Birçok eseri Türkçeye de çevrilen, Türkiyeli okurun yakından tanıdığı bu sıra dışı adam, ölüm tehlikesinden kıl payı kurtularak 1930’da Rusya’dan kaçtıktan sonra 19 yıl boyunca ailesinden ve çocuklarından ayrı kalmış, bu süre zarfında onları dünya gözüyle bir kez olsun göremeden 1949 yılında Kahire’de vefat etmiştir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.